Najdawniejsze dzieje miasta są dziś trudne do ustalenia. Informacje pochodzące z badań archeologicznych przeprowadzonych na terenie Łańcuta potwierdzają istnienie osadnictwa ok. 4000 lat p.n.e. Brak źródeł, nie pozwala też precyzyjnie określić dokładniej daty powstania miasta.

Pierwszym pewnym dokumentem potwierdzającym istnienie Łańcuta jest bulla papieża Grzegorza XI z 28 stycznia 1378 roku, w której istniejącemu wówczas konwentowi dominikanów, m.in. w Łańcucie, powierzono pełnienie funkcji misyjnych na Rusi. Łańcut, jako miasto występuje po raz pierwszy w 1381 roku w dokumencie lokacyjnym wsi Langenau wydanym w Łańcucie przez Ottona z Pilczy. Datę lokacji miasta na prawie magdeburskim wiąże się z rokiem 1349. W tym roku istniał w Łańcucie drewniany kościół pod wezwaniem św. Barbary i według tradycji kościelnej z tą datą wiąże się początek parafii i lokację Łańcuta ? nadanie praw miejskich przez króla Kazimierza Wielkiego. Pierwszym właścicielem miasta był Otton z Pilczy – Pilecki herbu Topór, który otrzymał dobra łańcuckie od Kazimierza Wielkiego za zasługi w czasie pełnienia funkcji starosty ruskiego. Siedziba Pileckich mieściła się na terenach, gdzie dziś wznoszą się budynki probostwa. W rękach tego rodu Łańcut znajdował się do 1586 roku. Kolejnymi jego właścicielami byli: Stadniccy, Lubomirscy i Potoccy – aż do 1944 roku. Tak więc przez kilkaset lat miasto pozostawało w cieniu wspaniałej rezydencji magnackiej, z drugiej jednak strony ożywione życie gospodarcze latyfundium, kulturalne na zamku, przyjazdy możnowładców i królów wpływały korzystnie na rozwój miasta i jego znaczenie. Za czasów Pileckich miasto leżące na ważnym szlaku handlowym przeżywało okres rozkwitu. Już w 1406 roku łańcuckim czeladnikom tkackim nadany został statut, na którym widnieje pieczęć radziecka Miasta Łańcuta przedstawiająca św. Michała zabijającego smoka – godło to przetrwało wieki i stało się herbem miasta. Pomyślnemu rozwojowi Łańcuta dodawały splendoru liczne wizyty koronowanych głów: Kazimierza Wielkiego, Władysława Jagiełły, Księcia Witolda, Zygmunta Luksemburskiego i Zygmunta Starego. Około roku 1586 Anna z Sieniawskich Pilecka zamieniła za długi dobra łańcuckie ze Stanisławem ze Żmigrodu -zwanym później ?diabłem łańcuckim?. Jego czasy ze względu na liczne wojny z Mikołajem Spytkiem Ligęzą z Rzeszowa, z Korniaktami, z Łukaszem Opalińskim starostą leżajskim, ocenia się jako najmniej korzystne w dziejach miasta. Awanturniczy tryb życia Stanisława Stadnickiego doprowadził w 1608 roku do całkowitej ruiny dworu oraz znacznego zubożenia Łańcuta. Po śmierci Stanisława, jego synowie odbudowali swoją siedzibę poza granicami miasta ? w miejscu, gdzie wznosi się obecny Zamek. Zadłużone dobra łańcuckie odkupił w 1629 roku od Stadnickich Stanisław Lubomirski. Rodowi temu zamek zawdzięcza dzisiejszy kształt, jego uświetnienie i przekształcenie łańcuckiej fortecy we wspaniałą rezydencję o charakterze pałacowym. W ich posiadaniu Łańcut pozostaje do 1816 roku. Wtedy to po śmierci Księżnej Marszałkowej Izabeli Lubomirskiej sukcesorami dóbr łańcuckich zostali dwaj wnukowie–Alfred i Artur Potoccy. Po podziale majątku Alfred ustanowił ordynację, w której rządy do 1944 roku sprawowali Potoccy. Ze względu na swoje położenie, miasto przechodziło burzliwe koleje losu-wielokrotnie plądrowane i palone przez Wołochów (1498), Tatarów (1502, 1523, 1624), w 1657 roku przez księcia Siedmiogrodu Jerzego II Rakoczego, niszczone i grabione podczas licznych przemarszów wojsk, gnębione epidemiami. Ostatni wielki pożar w 1820 roku stracił całą drewnianą zabudowę miasta. Od początku przejęcia dóbr Potoccy rozpoczęli ożywioną działalność gospodarczą i budowlaną. Dzięki temu od połowy XIX wieku Łańcut zaczął dźwigać z upadku. Potoccy uruchomili browar, fabrykę likierów i rosolisów, rafinerie spirytusu, cukrownie, spichlerze, chmielarnie. Do rozwoju miasta w znacznym stopniu przyczyniła się również budowa linii kolejowej Kraków – Lwów. W 1910 roku w Łańcucie zamieszkiwało około 5,5 tys. mieszkańców – z czego 1/3 stanowiła ludność pochodzenia żydowskiego. W dziesięcioleciu międzywojennym miasto popadło w zastój, wiodąc żywot prowincjonalnego miasteczka. Podczas dwóch wojen światowych Łańcut nie poniósł większych strat materialnych, natomiast, natomiast duże straty w ludności szczególnie żydowskiej.

Dynamiczny rozwój miasta nastąpił po roku 1945. Wybudowano wodociągi miejskie, rozbudowano urządzenia wodno-kanalizacyjne, powstały nowe osiedla mieszkaniowe, rozbudowano i wybudowano nowe zakłady przemysłowe, obiekty kulturalne i oświatowe. Dzięki temu Łańcut zaczął pełnić rolę regionalnego ośrodka administracyjnego i gospodarczego. Równocześnie wzrosło znaczenie miasta na turystycznej i kulturalnej mapie województwa i kraju

Źródło opisu: http://www.lancut.pl
Źródło zdjęć: http://www.lancut.pl/
Dodane: 2009-07-16 15:39:39 przez perapoder14

Galeria

Lokalizacja

Komentarz (1)