Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Katowicach znany tradycyjnie jako kościół Mariacki jest najstarszym zachowanym parafialnym kościołem katolickim Katowic. Zbudowany w stylu neogotyckim, na planie krzyża łacińskiego, z ciosów kamiennych, przy obecnym placu ks. E. Szramka.

Plany utworzenia katowickiej parafii sięgają połowy XIX wieku, kiedy to następowała industrializacja Górnego Śląska i – co za tym idzie – szybki wzrost ludności w tym regionie. W 1858 katowiccy katolicy rozpoczęli rozmowy w sprawie przeniesienia do Katowic (które jeszcze były wsią) drewnianego kościółka z Biskupic. W międzyczasie postawiono tymczasową świątynię z muru pruskiego, która została później rozebrana. O budowie większego kościoła zadecydował ówczesny biskup wrocławski, Heinrich Förster, który wiosną 1861 podczas wizyty u kanonika w Raciborzu wyznaczył na architekta Alexisa Langera.

Zamysł świątyni był początkowo dość monumentalny. Biskup Förster, zdając sobie sprawę z lawinowego wzrostu ludności, wywołanego rozwojem śląskiego górnictwa, polecił architektowi zaprojektować potężną, trzynawową świątynię i wspomógł w dużym stopniu finansowo realizację przedsięwzięcia. Jednak tak szeroko zakrojony pomysł świątyni okazał się zbyt kosztowny dla niewielkiej jeszcze parafii, zaczęto więc zmieniać projekt architektoniczny. Główną zmianą jest zredukowanie naw bocznych do rzędu kaplic umieszczonych pomiędzy przyporami. Ostatecznie powstała czteroprzęsłowa jednonawowa świątynia z rzędem bocznych kaplic, z przejściami przeprutymi między przyporami, co sprawiło, że sprawiają one wrażenie naw. Kościół posiada transept i jednoprzęsłowe wieloboczne prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Na piętrze przy prezbiterium znajduje się oratorium. Od strony frontalnej (zachodniej) kościół posiada wysoką (71 m) oktagonalną wieżę, zdobioną w stylu typowego dla Langera neogotyku z wpływami szkoły nadreńskiej. Wieżę poprzedza duża kruchta na rzucie połowy sześciokąta; dwie mniejsze kruchty znajdują się przy bocznych wyjściach na ramionach transeptu. Sama budowla nie jest jednak całkiem typowa dla tego architekta – warto zauważyć, że jest to jedyny kościół projektu Langera wybudowany nie z cegły, lecz z kamienia (z dolomitu śląskiego). Sprawia to wrażenie, że świątynia jest mniej strzelista a bardziej przysadzista, niż jest w rzeczywistości. W najszerszym miejscu transeptu kościół ma 31 m, od prezbiterium do kruchty mierzy 43 m długości.

Nad wystrojem wnętrza pracowało wielu wybitnych twórców. Witraże zaprojektował Adam Bunsch, uczeń Mehoffera. Przedstawiają one: z prawej strony nawy głównej – symbole cnót chrześcijańskich z lewej – symbole grzechu. Po obu stronach nawy głównej umieszczono obrazy „Cudu Maryjnego” Józefa Unierzyskiego, zięcia Jana Matejki z lat 1928-1930. Dawny obraz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, który umieszczony był w prezbiterium kościoła, aktualnie znajduje się w Kaplicy Chrystusa Zbawiciela w Domu Katechetycznym.

Wystrój Kaplicy Najświętszego Sakramentu zaprojektowała Teresa Michałowska-Rauszer. Wspólnie z artystą rzeźbiarzem Henrykiem Piechaczkiem z Wodzisławia Śląskiego wykonała także kamienną monstrancję, która jest wotum z okazji II Krajowego Kongresu Eucharystycznego III Wizyty Duszpasterskiej Jana Pawła II w Polsce. W Kaplicy umieszczono także obraz przedstawiający obraz: „Św. Jacek z Ludem Śląskim”, wykonany przez artystę malarza Aleksandra Grigorjewicza Paskiewicza z Białorusi, według szkicu Adama Bunscha. Wśród ludu widoczny jest przedstawiony błogosławiony ks. Emil Szramek w stroju śląskim.

W transepcie znajduje się stary ołtarz utrzymany w konwencji sacra conversazione, pochodzący prawdopodobnie z III ćwierci XV wieku, malowany temperą na desce, stylistycznie należący do niemieckiego malarstwa gotyckiego.

Źródło opisu: pl.wikipedia.org
Źródło zdjęć: commons.wikimedia.org
Dodane: 2008-06-18 19:36:43 przez Gorroz

Galeria

Lokalizacja

Komentarz (1)