Dworzec Wrocław Główny – największa z osobowych stacji kolejowych we Wrocławiu,

Wejście główne, od północy, mieści się przy ul. Piłsudskiego; dwa wejścia boczne na końcach głównego hallu też prowadzą na ul. Piłsudskiego, natomiast wejście tylne znajduje się po przeciwnej stronie peronów, od południa (przy ul. Suchej). Na dworcu znajduje się pięć równoległych peronów (I-IV po dwa tory, peron V z jednym torem), z peronów prowadzą po dwa wyjścia: jedno w kierunku węższego bocznego tunelu łączącego ul. Suchą z Piłsudskiego (obok dworca), drugie w kierunku równoległego tunelu głównego, prowadzącego także do głównego budynku i hallu dworcowego.

Wybudowany został w latach 1855-57 jako Dworzec Kolei Górnośląskiej i Wrocławsko-Poznańsko-Głogowskiej, zastępując położony w pobliżu (przy ul. Małachowskiego, dziś już nieczynny, wykorzystywany jako kolejowa przychodnia zdrowia oraz bocznice przy rozdzielni pocztowej) Dworzec Górnośląski (zbudowany 1841-42). Projektantem był Wilhelm Grapow, Królewski Architekt Kolei Górnośląskich. Dworzec znajdował się wówczas na południowym skraju miasta, jego okolice były jeszcze niezabudowane.

Pierwotna hala peronowa znajdowała się na miejscu dzisiejszego głównego hallu i przylegała do budynku dworca zbudowanego w stylu pseudohistorycznym. Istniejące do dziś w tym hallu ciągnące się wzdłuż podwyższenie, wykorzystywane jako wewnętrzny taras znajdujących się tu poczekalni i jadłodajni, jest pozostałością peronu, wówczas jedynego na tym dworcu. Hall, długi na 600 stóp pruskich (około 200 metrów), nakryty dachem z częściowo przeszklonymi powierzchniami, stanowił swego czasu wraz z budynkiem dworcowym największą budowlę tego rodzaju w Europie.

Główna fasada dworca jest w stylu angielskiego neogotyku. W czasie przebudowy, w lipcu 1903, Wrocław został nawiedzony przez wielką powódź, podczas której – według przekazów – po dzisiejszej ul. Piłsudskiego i po placu przed dworcem pływano łodziami. Wydarzenie to jednak nie wpłynęło w znaczniejszym stopniu na realizację przebudowy. W czasie modernizacji w latach 20. XX wieku na pierwszych czterech peronach ustawiono kamienne kioski peronowe.

W czasie II wojny światowej pod powierzchnią placu przed dworcem wybudowano betonowe składy, schrony, które przez pierwsze pół wieku po wojnie były zamknięte (dopiero pod koniec XX zaczęły być wykorzystywane na większą skalę, m.in. na potrzeby drobnego handlu). Inne przebudowy powojenne wiązały się z przebudową części fasady (w związku z przeznaczeniem części pomieszczeń na potrzeby komisariatu milicji) oraz z nieodwracalnym zniszczeniem części secesyjnych ozdób na korzyść modnego w pewnym okresie wystroju „nowoczesnego”.

8 stycznia 1967 roku na peronie III wracający z planu zdjęciowego we Wrocławiu Zbigniew Cybulski usiłował wskoczyć do ruszającego pociągu; skok ten mu się nie udał i aktor zginął pod kołami. W 30 rocznicę tego wypadku, 8 stycznia 1997 reżyser Andrzej Wajda odsłonił na tym peronie pamiątkową tablicę wmurowaną w posadzkę. W lipcu 1997, podczas powodzi tysiąclecia zalana została cała ul. Piłsudskiego wzdłuż dworca, ale ułożone wzdłuż jego zabudowań worki z piaskiem nie dopuściły wody do jego pomieszczeń naziemnych (podziemnych nie udało się zabezpieczyć), toteż ruch kolejowy przez Wrocław Główny nie został wstrzymany.

Od roku 1947 do lutego 2007 funkcjonowało w budynku dworca, w jego zachodnim skrzydle, ostatnie w Europie kino dworcowe. Przed erą dużych kin-multipleksów było chętnie odwiedzanym przez Wrocławian przybytkiem kultury. Bywał tu także chętnie m.in. Zbigniew Cybulski. Choć sala tego kina jest bardzo mała, to w ciągu niespełna 60 lat funkcjonowania w systemie projekcji non-stop (przez niemal całą dobę co dwie godziny seans) przewinęło się przez nie ponad 7 milionów widzów. W latach 2002-2005, nie mogąc sprostać konkurencji dużych kin „Dworcowe” wyświetlało filmy erotyczne. Mimo to sytuacja ekonomiczna kina stawała się coraz bardziej katastrofalna. Pod koniec 2005 PKP znacznie obniżyły czynsz za lokal kina, a dzierżawca zrezygnował z łatania budżetu erotyką i przeszedł na repertuar ambitniejszy. Na krótko nazwa kina zmieniona została na „Dworcoffe” i wyświetlano tu dzieła młodych twórców z łódzkiej Wyższej Szkoły Filmowej i Mistrzowskiej Szkoły Andrzeja Wajdy. Pomimo to budżet kina wciąż się nie bilansował i dwa miesiące przed przypadającym w kwietniu 60. jubileuszem kina zamknięto je definitywnie.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że na dworcu Wrocław Główny stosunkowo często i regularnie zatrzymują się pociągi prowadzone trakcją parową. Zatrzymuje się tu prowadzony, pozostającym na stanie wrocławskiego PKP Przewozy Regionalne, parowozem TKt48-18 pociąg osobowy relacji Wrocław – Jelcz Laskowice (parowóz prowadzi pociąg przez wybrane kilku lub kilkunastodniowe okresy w roku). Wrocław Główny jest także stacją docelową pociągów Hefajstos, Piknik z parowozem (pociąg) i Wolsztyn Experience.

Po ponad dwóch latach remontu otwarto 1 czerwca 2012 we Wrocławiu Dworzec Główny PKP. Przez cały czas remontu nad pracami czuwali konserwatorzy zabytków. Odkrywano zabytkowe stropy, zdobienia, czy secesyjne kasy. Obecnie dworzec to lśniące korytarze, czyste podłogi, przejrzyste elementy szklane.

ADRES:

UL. Marszałka Józefa Piłsudskiego 105
Wrocław

Centrum Informacji Turystycznej

50-101 Wrocław, Rynek 14

Telefon: (71) 344 31 11

Fax: (71) 344 29 62

Strona internetowa: http://www.wroclaw.pl/

Źródło opisu: pl.wikipedia.org
Źródło zdjęć: commons.wikimedia.org
Dodane: 2008-04-22 20:41:15 przez Gorroz

Lokalizacja