Wieś Zagwiździe powstała w połowie XVIII wieku, w związku z budową w 1754 roku na zlecenie króla Fryderyka II huty żelaza „Kreuzburgerhütte” (Huta Kluczborska). Do jej szybkiego rozwoju przyczyniło się zapotrzebowanie na amunicję, którą w pierwszym okresie produkowała.
W celu uruchomienia maszyn spiętrzono wody rzeki Budkowiczanka. Jako pierwsze powstały wielki piec z wieżą gichtociągową oraz odlewnia, nieco później fryszerka. Woda kierowana była kanałem do budynku nieodległej młotowni. W źródłach z 1793 roku można znaleźć wzmiankę o 3 piecach hutniczych do wytapiania żelaza i jednym do cynku.
W roku 1755 roku we wsi mieszkały 24 rodziny, ale liczba mieszkańców systematycznie rosła: w roku 1819 było ich 769, a w 1840–1058. W 1765 roku istniała już szkoła pod patronatem władz hutniczych – Szkoła Hutnicza, jak ją określano, z niemieckim wykładowym (w 1871 roku przekazana parafii ewangelickiej w Zagwiździu), w 1784 utworzono Gminną Szkołę Katolicką z polskim językiem nauczania.
W 1761 roku wojska rosyjskie zniszczyły hutę, ale po ich wycofaniu przystąpiono do odbudowy.
Do dzisiaj zachowało się kilka obiektów :
– odlewnia z 1839 roku, rozbudowana w XIX i XX wieku, z wielkim piecem i wieżą gichtową
– młotownia z 1806 roku – częściowo zachowało się wyposażenie: drewniany młot oraz pozostałości pieców.
– magazyny – w jednym z nich, pochodzącym z 1802 roku została utworzona Regionalna Sala Muzealna
– kanały robocze – częściowo zniwelowane
– dwa zbiorniki retencyjne na rzece Budkowiczance
Zabudowania odlewni dziś – na pierwszym planie jaz z 1754 roku na rzece Budkowiczance
Odlewnia stoi opuszczona i popada w ruinę, nieco więcej szczęścia miały zabudowania młotowni, gdyż ulokowano w nich muzeum. Również kanał wychodzący z pomieszczenia gdzie znajdują się koła napędowe nadal napełniony jest wodą, co razem tworzy wielce malowniczy widok.
W pomieszczeniach młotowni zachowały się śladowe resztki dawnego wyposażenia,
w tym drewniany młot kuźniczy i resztki pieców
W budynku dawnego magazynu urządzono Izbę Regionalną.
Źródło opisu: www.gliwiczanie.pl/Odwiedziny/eskapady/czerwiec…/250609-2.htm
Źródło zdjęć: pl.wikipedia.org/wiki/Zagwiździe
Dodane: 2010-05-16 22:27:42 przez martabielsk
pabi03
31 maja 2010 at 12:36Piękna miejscowość z doskonale zachowanymi budynkami wiejskimi. Będąc w tych okolicach warto do niej zajrzeć i chociaż przez chwilę poczuć jej klimat.
Pomocna recenzjaMschamus
31 maja 2010 at 10:33Bardzo ładnie i ciekawie wszystko zrobione.
Pomocna recenzjaDogg12
17 maja 2010 at 07:41łdnie tam
Pomocna recenzjaGizmi7
16 maja 2010 at 22:54ładny
Pomocna recenzja