Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie

Ośrodek Kultury Leśnej zajmuje powierzchnię blisko 200 ha (łącznie z Pokazową Zagrodą Zwierząt) i rozciąga się wzdłuż trzykilometrowego odcinka doliny rzeki Ciemnej, w południowo-wschodniej części Wielkopolski, na skraju Wysoczyzny Kaliskiej. Jego południowy kraniec znajduje się na obrzeżu wsi Gołuchów, północny zaś dochodzi do wsi Tursko, za którą rzeka Ciemna wpada do Prosny jako jej lewy dopływ. Cały teren pochylony jest z południa na północ i ma to określone skutki klimatyczne dla tego regionu. Pochyłość terenu w stronę Prosny i Warty sprzyja mroźnym północno-wschodnim wiatrom, niespodziewanym przymrozkom, a także powoduje, że latem bywa sucho i upalnie, a jesienią co kilkanaście lat występują groźne powodzie.
Rejonizacja przyrodniczo-leśna Ośrodka Kultury Leśnej w Gołuchowie to:
– III – Kraina Wielkopolsko-Pomorska, 8 – Dzielnica Krotoszyńska.

Ośrodek Kultury Leśnej leży na terenie gminy Gołuchów, w powiecie pleszewskim, województwie wielkopolskim, przy drodze krajowej nr 12 łączącej Poznań z Łodzią, oddalony o 15 km od Kalisza i 12 km od Pleszewa.

Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie jest jednostką szczególną Lasów Państwowych o zasięgu ogólnokrajowym, podległą bezpośrednio Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych w Warszawie. Funkcjonuje na terenie dziewiętnastowiecznego zespołu zamkowo-parkowego, w którego skład wchodzą liczne obiekty zabytkowe.

Do zadań Ośrodka Kultury Leśnej należy:
# działalność w zakresie ochrony dziedzictwa leśnictwa polskiego poprzez prowadzenie Muzeum leśnictwa, pielęgnację i ochronę zabytkowego zespołu zamkowo-parkowego oraz rewaloryzację parku-arboretum;

# zarządzanie zasobami informacyjnymi odnoszącymi się do wiedzy historycznej o organizacji i funkcjonowaniu Lasów Państwowych, technice i technologii, a także kulturze leśnej;# prowadzenie ciągłej kampanii mającej na celu bezpośrednią edukację leśną społeczeństwa;
# sprawowanie mecenatu nad twórczością artystyczną leśników oraz twórców, których dzieła są inspirowane lasem i leśnictwem;
# współpraca, wymiana doświadczeń z uczelniami i szkołami, stowarzyszeniami i organizacjami społecznymi, parkami narodowymi i krajobrazowymi, arboretami i ogrodami botanicznymi, muzeami w kraju i za granicą.

Na terenie parku-arboretum znajdują się zabytkowe dziewiętnastowieczne obiekty, w których funkcjonuje Muzeum Leśnictwa.

Park-arboretum
średnia temperatura roczna wynosi 7,9oC, średnia lipca 18,5oC, stycznia 1,9oC; temperatury ekstremalne osiągają wartości minimum -26oC, maksimum 33oC;
średnia roczna suma opadów wynosi 550 mm.

Momentem przełomowym dla parku był rok 1853, kiedy to Jan Działyński został właścicielem Gołuchowa i podjął prace związane z zakładaniem arboretum. Wokół ruin zamkowych zastał 10 ha parku ze starym szpalerem grabowym. Przy projektowaniu i realizacji prac ogrodniczych i parkowych dużą rolę odegrał ogrodnik – Adam Kubaszewski zatrudniony przez Jana i Izabellę Działyńskich. W 1895 roku powierzchnia parku wynosiła 151 ha. Był to wtedy obiekt o wyjątkowych walorach dendrologicznych. Jednocześnie stał się swego rodzaju ''ośrodkiem kultury sadowniczej”, w którym kształcono ogrodników. Przy arboretum istniał ogród owocowo-warzywny, szkółka drzew i krzewów owocowych (oprócz szkółki iglaków), oszklone winnice (zachowane do dzisiaj), ananasarnia i oranżerie.
Park w Gołuchowie został szczegółowo zinwentaryzowany w 1928 roku przez dr Józefa Goetza, który w swym opracowaniu wymienia 519 taksonów drzew i krzewów.
W 1974 roku, park-arboretum o powierzchni 154,83 ha z mieszczącymi się w jego obrębie obiektami przejął resort leśnictwa. W 1979 roku zespół rzeczoznawców przeprowadził inwentaryzację dendrologiczną, która wykazała 607 taksonów drzew i krzewów.
Obecnie park-arboretum w Gołuchowie wszedł w fazę realizacji ''Projektu rewaloryzacji…” opracowanego przez Autorską Pracownię Architektury Krajobrazu – mgr inż. Jakuba Zemły.
Dla celów praktycznych powierzchnia arboretum została podzielona na 31 oddziałów. Równolegle, w związku z bogatą i tak dobrze udokumentowaną historią, dla większości fragmentów ogrodu zachowano w użyciu nazwy nadane tym miejscom przez Jana i Izabelę Działyńskich i A. Kubaszewskiego.

Stary Park o powierzchni 13 ha obejmuje najbliższe otoczenie Zamku i „Oficyny”, gdzie Jan i Izabella Działyńscy prowadzili pierwsze nasadzenia. Tu znajdują się dwie piękne aleje: aleja grabowo-lipowa, założona w 1856 roku i posadzona rok później aleja lipowa. Z bogatej kolekcji dendrologicznej zachowały się m.in. okazy cyprysika nuktajskiego, żywotnika olbrzymiego, świerka pospolitego, miłorzębu dwuklapowego.

Nowy Park o powierzchni około 24 ha posiada kilka pięknie usytuowanych miejsc widokowych z rozległymi polanami oraz kolekcją buków i dębów.

Dzika Promenada o powierzchni około 12 ha to część zachodnia parku-arboretum tworząca piękne, naturalne tło dla kolekcji pięciorników, świerków, lilaków i tawuł.

Słoneczna Promenada z przyległymi terenami o powierzchni ponad 5 ha, jest jedną z głównych ścieżek parkowych, z której rozciągają się piękne widoki na wschód i zachód parku-arboretum. Możemy tu spotkać dorodne okazy dębów: czerwonego i błotnego oraz choiny kanadyjskiej.

Część parkowo-leśna o powierzchni blisko 89 ha obejmuje historycznie wyróżnioną kolekcję iglaków, dąbrowę oraz wiele interesujących miejsc cennych pod względem przyrodniczym, mianowicie: Rondo Dębowe, Aleję Świerkową, Aleję Wejmutkową. Część parkowo-leśna ma charakter dojrzałego starodrzewu z pomnikowymi dębami. W tym rejonie parku widoczne są dobrze wykształcone zespoły roślinne, takie jak: bór mieszany dębowo-sosnowy z konwalią majową, konwalijką dwulistną, szczawikiem zajęczym i maliną kamionką, grąd niski z kokoryczką pustą, grąd niski z czyśćcem leśnym.

Stawy o powierzchni około 5 ha utworzone zostały na rzeczce Ciemnej i mają charakter widokowy.

Na powierzchni blisko 5 ha tworzony jest obecnie ogród ozdobny. Z czasów dawnych właścicieli zachowały się zabytkowe winnice z odmłodzoną kolekcją winorośli.

Pokazowa Zagroda Zwierząt

Została założona w kwietniu 1977 r. w oparciu o ekspertyzę Biura Studiów i Projektów Lasów Państwowych w Łodzi. Utworzenie zagrody żubrów w Gołuchowie wynikało ze wzrostu populacji żubra i konieczności utworzenia nowych rozproszonych ośrodków hodowlanych.

Pokazowa Zagroda Zwierząt jest zlokalizowana w kompleksie leśnym przylegającym do parku-arboretum. Zajmuje ona powierzchnię ponad 20 ha ogrodzonego terenu. W obrębie zagrody występują takie siedliska leśne jak: bór mieszany świeży (BMśw) oraz las mieszany świeży (LMśw). Dominującymi gatunkami drzew są sosna oraz dąb. Występują też buk, świerk, brzoza i grab. W zagrodzie znajduje się również ok. 1 ha łąki traktowanej jako pastwisko dla żubrów. Pojemność zagrody żubrów została określona na 6 do 8 osobników. Zwierzęta są pod stałą opieką weterynaryjną. Organizacja zagrody i wydzielenie tzw. zagród dziennych pozwala na oglądanie zwierząt od świtu do zmierzchu przez cały rok. Zagroda cieszy się dużym zainteresowaniem zwiedzających, których liczbę szacuje się na około 100 tys. rocznie. Ośrodek Kultury Leśnej realizując swoje zadania statutowe współpracuje z innymi ośrodkami hodowlanymi oraz placówkami naukowymi w zakresie hodowli i ochrony żubrów. W dniach 5 – 6 października 2000 r. w Gołuchowie odbyło się seminarium na temat ''Hodowli żubrów w jednostkach Lasów Państwowych”, którego inicjatorem i organizatorem był właśnie Ośrodek Kultury Leśnej.
Ogółem w Pokazowej Zagrodzie Zwierząt hodowano dotąd 70 żubrów, z tego 62 osobniki urodzone w Gołuchowie.
Obecnie oprócz żubrów można oglądać również daniele, dziki oraz koniki polskie, które do Gołuchowa zostały przywiezione z Roztoczańskiego Parku Narodowego. Hodowla dzikich zwierząt w zagrodzie stanowi nawiązanie do dawnej tradycji utrzymania zwierzyńców w pobliżu rezydencji magnackich.

Mamy tu niedźwiedziarnię, którą w 1900 lub 1901 roku wybudował ekscentryczny właściciel Gołuchowa. W 1902 roku sprowadzono tu niedźwiedzie. W Gołuchowie od wielu lat żyje stado żubrów, są także daniele , koniki polskie i dziki. Niedźwiedziarnia w Gołuchowie została wyremontowana w 2009 roku. Ostatnie zwierzaki mieszkały tutaj w latach 20. ubiegłego wieku, za czasów ówczesnych właścicieli Gołuchowa – Działyńskich.

Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie

ul. Działyńskich 2
63-322 Gołuchów
tel. (062) 7615045, (062) 7615046

okl.goluchow@okl.lasy.gov.pl
http://www.okl.lasy.gov.pl

Źródło opisu: http://www.okl.lasy.gov.pl
Źródło zdjęć: http://www.okl.lasy.gov.pl
Dodane: 2010-02-04 09:42:48 przez Gorroz

Lokalizacja

Komentarze (4)