Słowiński Park Narodowy
Utworzony 1 stycznia 1967r. rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 września 1966r. (Dz. U Nr 42, poz. 254 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999r. w województwie słupskim – obecnie województwie pomorskim. Starania o utworzenie nadmorskiego parku narodowego podjęto już w 1945r. z inicjatywy prof. Władysława Szafera.
Powierzchnia Parku wynosi 18797 ha, z czego 6355 ha objęto ochroną ścisłą.
Największą powierzchnię Parku objętą ochroną ścisłą, stanowi tzw. Mierzeja (3531 ha) z najbardziej rozległymi w Europie polami ruchomych wydm. Ochroną ścisłą objęto też obszary lęgowe ptaków: Gackie Lęgi, Żurnowskie Lęgi, Gardneńskie Lęgi, Klukowe Lęgi oraz Wyspę Kamienną na jeziorze Gardno o powierzchni 0,6 ha ,a także rozległe obszary borów bagiennych i brzeziny bagiennej (Kluki i Bory Torfowe), największe w Polsce stanowisko maliny moroszki – reliktu polodowcowego (Moroszka), fragment starego lasu olsowego Olszyna, reliktowy las bukowo-dębowy Klukowe Buki oraz jezioro Dołgie Małe.
Park położony jest nad Morzem Bałtyckim na środkowym wybrzeżu (Wybrzeżu Słowińskim), między Łebą a Rowami. Obejmuje przybrzeżne jeziora Łebsko – 7140 ha (trzecie co do wielkości jezioro w Polsce) i Gardno – 2468 ha oraz dwa mniejsze (Dołgie Wielkie – 156 ha i Dołgie Małe – 6,3 ha), silnie zawydmioną Mierzeję Łebską oraz pas wybrzeża morskiego po ujście Łupawy. Nad jeziorem Gardno znajduje się wysoko wzniesiony wał morenowy (Rowokół – 115 m n.p.m.), opadający ku wschodowi stromymi zboczami do rzeki Łupawy..
Obecny obszar Parku stanowił dawniej zatokę morską. W wyniku działania fal morskich i wiatru oraz naniesionego piasku, zatoka została oddzielona od morza Mierzeją Gardeńsko-Łebską. W ten sposób powstały bardzo płytkie, muliste, otoczone wysokim szuwarem, budowanym głównie przez trzcinę, oczeret, pałkę wodną i inną roślinność przymorskie jeziora Łebsko i Gardno. Do Łebska uchodzi rzeka Łeba, a do Gardna – Łupawa. Obie wnoszą do jezior znaczne ilości zanieczyszczeń. Jeziora są płytkie (Łebsko max. 6,3 m i średnio 2,6 m oraz Gardno max. 2,6 m, średnio 1,6 m głębokości). Zamulone w szybkim tempie ulegają dalszemu wypłyceniu i zarastaniu.
W ciągu ostatnich 60 lat powierzchnia jeziora Łebsko zmniejszyła się o ok. 400 ha. W wodach jezior często występują masowo pojawy (zakwity) glonów, zwłaszcza sinic i zielenic, co jest przejawem nadmiernej żyzności i złego stanu sanitarnego wód. Charakterystyczne dla obu jezior są okresowe wlewy wód morskich. Dostarczana w ten sposób sól umożliwia życie licznym gatunkom słonolubnych roślin i zwierząt.
W środkowej części Mierzei znajduje się największa atrakcja parku – największe w Europie, wędrujące z prędkością 5 do 30 m rocznie – wydmy, dochodzące do 35m wysokości, z największym polem wydmowym o powierzchni 500 ha.
Miejscami ustępujące od zachodu wydmy odsłaniają cmentarzyska drzew, będące pozostałością po zasypanych piaskiem lasach oraz zarysy dawnych wydm pokrytych glebami kopalnymi. Kształty wydm są nieustabilizowane, ich formy ciągle się zmieniają. Siła wędrujących piasków jest tak wielka, że w zasadzie nie ma dla nich przeszkody, która oparłaby się ich działaniu. Padają więc lasy i bagna, a historia zna również fakt zasypania w XVIII w. całej osady Łączki w okolicach Łeby, której domostwa do dzisiaj nie zostały odwiane. Wysokość Mierzei Łebskiej waha się od 0 do 56 m n.p.m. Najwyższym wzniesieniem jest zalesiona Wydma Czołpińska, na której szczycie znajduje się latarnia morska.
W Parku oznakowano 140 km szlaków turystycznych, poprowadzonych przez najbardziej atrakcyjne tereny. W Łebie, Czołpinie i Rowach są miejsca noclegowe w schroniskach, hotelach, pensjonatach lub w kwaterach prywatnych.
Park reprezentuje duże wartości etnograficzne. Znajdują się tu zabytki kultury materialnej grup etnicznych: Kaszubów i Słowińców, m.in. zabudowania we wsi Kluki, gdzie jeszcze po 1945r. żyło kilka słowińskich rodzin.
Do ważniejszych zabytków zaliczają się także:
? kościół w Gardnej Wielkiej z 1282r. (prawdopodobnie w stylu romańskim) przebudowany w XIXw.
? kościół z 1632r. w Smołdzinie.
Do innych osobliwości okolic parkowych zaliczyć należy górę Rowokół o wysokości 117 m n.p.m. leżącą k. wsi Smołdzino, gdzie mieści się siedziba Parku oraz muzeum przyrodnicze eksponujące florę i faunę Parku. Filie muzeum znajdują się w Rowach i w Rąbce.
Dla upamiętnienia wielowiekowych oporów Słowińców przed germanizacją, nadano Parkowi nazwę Słowiński.
W 1977r. uznany przez UNESCO za rezerwat biosfery, z uwagi na wyjątkowe walory przyrodnicze, w tym obecność unikatowych w skali Europy ruchomych wydm i zachodzące tu procesy eoliczne. Ponadto Słowiński Park Narodowy objęty jest Międzynarodową Konwencją RAMSAR, dotyczącą ochrony siedlisk ptaków wodnych i błotnych.
Wybrzeże Słowińskie – region naturalny w północnej Polsce, stanowiący najniższą, położoną najbliżej brzegu morza część Pobrzeża Koszalińskiego. Ciągnie się wąskim pasem od Sarbinowa na zachodzie po Karwię na wschodzie. Powierzchnia 1123 km kw. Wybrzeże ma charakter wyrównany dzięki działalności fal i przybrzeżnego prądu morskiego. W krajobrazie dominują nadmorskie wydmy oraz bagna i przybrzeżne jeziora, oddalone od morza wałami mierzejowymi. Należą do nich: Łebsko, Gardno, Jamno (22,4 km kw.), Bukowo (17,5 km kw.) i Wiecko (10,59 km kw.). Największe obszary bagienne otaczają jeziora Łebsko i Jamno oraz występują w dolinach rzek: Grabowej, Łeby i Piaśnicy (Bielawskie Błota).
Region raczej słabo zaludniony, z kilkoma portami rybackimi zlokalizowanymi w ujściach rzek: Łeba nad Łebą, Ustka nad Słupią, Darłowo nad Wieprzą.
Liczne kąpieliska i ośrodki wypoczynkowe.
W środkowej części regionu utworzono Słowiński Park Narodowy.
Roślinność
Najbardziej charakterystyczny dla parku jest strefowy układ roślinności stanowiący naturalny ciąg sukcesyjny, który przebiega równolegle od brzegu morskiego w głąb lądu, oraz obejmuje zespoły od pionierskich i inicjalnych zbiorowisk piaskowych po nadmorskie bory bażynowe. Flora roślin naczyniowych liczy ok. 850 gatunków, z których 50 podlega ochronie gatunkowej. Na piaszczystym brzegu morskim spotkać można glony. Na plaży zimowej, nie zalewanej wodami silnych sztormów jesiennych pojawiają się pierwsze rośliny pionierskie: rukwiel nadmorska, honkenia piaskowa. Na wydmie białej występuje piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa oraz najpiękniejsza roślina wybrzeża – mikołajek nadmorski. W miarę przesuwania się w głąb lądu występują wydmy szare pokryte przez psammofilną murawę, w której dominuje szczotlicha siwa i turzyca piaskowa. Dalej pojawiają się kępy bażyny czarnej i wrzosu zwyczajnego, które dają początek sosnowym borom bażynowym. Do roślin charakterystycznych dla borów nadmorskich należą m.in. storczyki. Bory sosnowe, począwszy od najsuchszych, poprzez różne warianty boru świeżego aż do borów bagiennych zajmują 80% powierzchni leśnej parku. Do ciekawszych zbiorowisk roślinnych należą rozległe torfowiska typu wysokiego i przejściowego oraz torfowiska niskie i łąkowe. Ogólem na terenie parku potwierdzono występowanie 46 zespołów roślinnych.
Zwierzęta
Dominującą wśród kręgowców grupę zwierząt w parku stanowią ptaki, których na jego terenie stwierdzono 257 gatunków, w tym 150 gatunków lęgowych. Bogactwo awifauny spowodowane jest różnorodnością środowisk przyrodniczych oraz położeniem parku na trasie wiosennych i jesiennych przelotów. Niedostępność terenu sprawia, że w ciągu prawie całego roku ptactwo znajduje tu miejsce do gniazdowania czy wypoczynku w czasie przelotów. Do najcenniejszych gatunków ptaków należy zaliczyć takie gatunki jak: bielik, orlik krzykliwy, orzeł przedni, puchacz, kruk, łabędzie i liczne gatunki kaczek. Wśród ssaków liczne są jelenie, sarny, dziki, jenoty i zające.
Kultura materialna i turystyka
Park nazwę swą zawdzięcza grupie ludności Kaszubskiej – Słowińcom, którzy niegdyś zamieszkiwali podmokłe, niedostępne, nieatrakcyjne gospodarczo tereny. W miejscowości Kluki znajduje się skansen, w którym prezentowana jest bogato kultura tej grupy etnicznej. Na terenie parku oznakowanych jest 140 km pieszych szlaków turystycznych, które przebiegają przez najbardziej charakterystyczne przyrodniczo i krajobrazowo tereny. Nad jeziorami usytuowane są wieże i pomosty widokowe, natomiast wzdłuż szlaków turystycznych wiaty, zadaszenia, ławki itp. Dla zmotoryzowanych turystów udostępnione są zagospodarowane parkingi. Na terenie parku dozwolona jest tylko turystyka krajoznawcza. Jeziora parku wyłączone są z ruchu turystycznego za wyjątkiem trasy żeglugowej Łeba – Kluki na jeziorze Łebsko, gdzie prowadzony jest przewóz turystów łodzią o napędzie elektrycznym.
Słowiński Park Narodowy
ul. Bohaterów Warszawy 1A, 76-214 Smołdzino,
tel. 059 811 72 04, 059 811 73 39,
fax. 059 811 75 09
www: www.slowinskipn.pl
email: sekretariat@slowinskipn.pl
Źródło opisu: www.slowinskipn.pl
Źródło zdjęć: commons.wikimedia.org
Dodane: 2008-05-19 18:38:40 przez Gorroz
jarek
26 grudnia 2008 at 03:20Bylem i polecam. Rewelacyjne miejsce, na wydmach jest calkowicie nieziemsko 😉
Pomocna recenzja.......
14 kwietnia 2009 at 18:14poelcam strone muwiom tu wyjebiscie i bylem tam spoka miejscuwa po
Pomocna recenzja:-|
14 kwietnia 2009 at 18:55fajne miejsce polecam i ja 🙂 😐
Pomocna recenzjabrajan
26 kwietnia 2009 at 18:05super Park
Pomocna recenzjaLoL
12 maja 2009 at 19:43pustynia i woda wokół ;):-x 😡 😥 cooL…
Pomocna recenzjaheban
4 września 2009 at 19:50wydmy sa świetne!!! szkoda ze nie można po nich chodzić 😐
Pomocna recenzja8adams8
7 września 2009 at 13:08bylem pare lat temu, chętnie sie wybiore ponownie
Pomocna recenzjabecia119
10 września 2009 at 12:52czesiekbroda
10 października 2009 at 20:54Byłem pare lat temu w Łebie. Super!
Pomocna recenzjaania12712
31 października 2009 at 21:54Byłam tam kiedyś… Chętnie bym to powtórzyła
Pomocna recenzjaAnonim
2 czerwca 2008 at 15:36Namiastka prawdziwej pustyni warto tam być i warto to przeżyć, polecam wietrzny gorący dzień – doznania jak przy burzy piaskowej jak dla mnie BOMBA !!!
Pomocna recenzjamalenkaja
14 grudnia 2009 at 19:09Super widoki, przyjemny klimat. Dobre miejsce dla osób z chorobami układu oddechowego. Wypoczynek w tym miejscu jest gwarantowany.
Pomocna recenzjaolaa
7 lutego 2010 at 20:23Wszystkie te parki są takie ładne.. 😉
Pomocna recenzjaRohace
8 lutego 2010 at 17:06Bardzo ciekawe miejsce!
Pomocna recenzjaSmolarek95
23 marca 2010 at 22:51Piękne:)
Pomocna recenzjakarolinan96
9 maja 2010 at 21:01piękne widoki 🙂
Pomocna recenzjałeba
19 maja 2010 at 08:53napewno łeba to bardzo ładne miejsce ale ja dopiero 7 czerwca jade węc dopiero sie dowiem jak tam ładnie
Pomocna recenzjamati_oszolom
19 maja 2010 at 13:21Z wydm rozpościerają się piękne widoki, a na końcu w ramach wynagrodzenia za trud podróży możemy odpocząć na plaży.
Pomocna recenzjapicza
12 maja 2011 at 18:11jest good
Pomocna recenzjaanonim
11 września 2011 at 12:39super
Pomocna recenzjaania34
30 stycznia 2012 at 18:01jest good
Pomocna recenzjanie byłam tam ale napewno jest fajnie
ania12712
31 października 2009 at 21:55he he faktycznie chodzenie po wydmach jest ekstra …
Pomocna recenzja