Panorama Racławicka ? panoramiczny obraz olejny autorstwa kilku artystów-malarzy tworzących na przełomie XIX i XX wieku. Największy udział w pracy nad dziełem mieli Jan Styka i Wojciech Kossak, i ich dwóch najczęściej wymienia się jako autorów malowidła, pozostałych (Ludwika Bollera, Tadeusz Popiela, Zygmunta Rozwadowskiego, Teodora Axentowicza, Michała Sozańskiego, Włodzimierza Tetmajera, Wincentego Wodzinowskiego) zazwyczaj pomijając.
Przedstawia bitwę pod Racławicami (1794) ? jeden z epizodów insurekcji kościuszkowskiej, zwycięstwo wojsk polskich nad rosyjskimi. Powstał w latach 1893-1894 na zamówienie miasta Lwowa. Ma długość 114 metrów oraz wysokość 15. Wystawiony po raz pierwszy w rotundzie o średnicy ok. 38 m we Lwowie z okazji odbywającej się tam Powszechnej Wystawy Krajowej i jednocześnie z okazji wieku bitwy (1894), 5 czerwca tegoż roku.
Panorama namalowana jest na cylindrycznym płótnie rozpiętym w budynku rotundy. Ekspozycja, prócz samego obrazu, obejmuje sztafaż ustawiony przed nim i oświetlony tak, aby widz oglądający rozwinięte wokół niego i zamknięte w pierścień malowidło nie umiał odróżnić, gdzie kończą się ustawione na podłodze przed obrazem obiekty, a gdzie zaczyna sam obraz. Kształt hiperboloidy obrotowej, jaki nadano panoramie potęguje efekt zacierania się granicy między powierzchnią płótna a przestrzenią przed nim.
W czasie II wojny światowej częściowo uszkodzona, gł. w czasie bombardowań w r. 1944. Uratowana przed ewentualną dalszą dewastacją związaną z wkroczeniem Armii Czerwonej przez zwinięcie w rulon i umieszczenie w lwowskim klasztorze bernardynów. Po wojnie, dzięki staraniom władz polskich udało się odzyskać od ZSRR część lwowskich dzieł sztuki i zbiorów Ossolineum. Ówczesny polski Rząd Jedności Narodowej postanowił zbiory te wraz z Panoramą umieścić we Wrocławiu. W 1946 przewieziona została do Wrocławia, gdzie najpierw przez dwa lata przeleżała w magazynie kolejowym Wrocław-Brochów, a następnie kilkanaście w Muzeum Państwowym (przemianowanym najpierw na Śląskie, następnie na Narodowe). Od lat 60. XX w. w Muzeum Śląskim (potem Narodowym) eksponowano tylko pojedyncze jego fragmenty („bryty”, czyli sekcje, z których składa się ponadstumetrowe malowidło), a pozostałą część jedynie przechowywano, poddając niezbyt konsekwentnie konserwacji aż do 1980. Przez lata 60. i lata 70. trwały też zakulisowe zabiegi, gdzie Panoramę eksponować: czy w Krakowie, czy w Warszawie czy może w Racławicach, a nawet czy wyeksponować ją w ogóle gdziekolwiek.
Zależne od opinii ZSRR władze PRL bały się bowiem Rosjanom narazić podpisując się pod decyzją o wystawieniu obrazu przedstawiającego triumf wojsk polskich nad Rosją nawet, jeśli była to Rosja carycy Katarzyny II. Na początku lat 60. XX w. rozpisano konkurs architektoniczny na pawilon we Wrocławiu, w którym zwyciężył Marek Dziekoński, który po pewnych korektach przystąpił do długoletniej realizacji budowli. Jednak z powodów politycznych budowa rotundy dla Panoramy rozpoczęta w 1968 trwała całymi latami, wielokrotnie przerywana, a i na prace konserwatorskie nad samym obrazem również brakowało pieniędzy. Przez pewien czas obiekt rotundy nawet przeprojektowywano i przebudowywano na centrum kongresowe, a bryty samego obrazu wywieziono poza Wrocław. Ostatecznie, po wydarzeniach sierpniowych w 1980, klimat wokół Panoramy poprawił się. Dzięki działalności zawiązanego w 1980, trzeciego już w historii malowidła, Społecznego Komitetu Panoramy Racławickiej pod przewodnictwem byłego rektora Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. Alfreda Jahna podjęto też wreszcie ostateczną decyzję o wystawieniu jej we Wrocławiu, a nie w innym miejscu, toteż prace budowlane przy rotundzie przyspieszyły. Wobec katastrofalnego stanu gospodarki PRL trwały jednak jeszcze pół dekady, toteż otwarcie ekspozycji Panoramy Racławickiej nastąpiło dopiero 14 czerwca 1985.
Od tego czasu Panorama Racławicka otwarta jest zasadniczo stale (najpierw 7, obecnie 6 dni w tygodniu) i tylko od czasu do czasu wystawa jest na krótko zamykana w celu przeprowadzenia niezbędnych prac konserwacyjnych. Cieszy się wciąż ogromnym powodzeniem zwiedzających: pierwszy milion widzów odwiedziło Panoramę do sierpnia 1987, pięć milionów ? do lipca 1998, a sześć milionów ? do września 2004.
Nie wiadomo, czy projektanci rotundy dla Panoramy brali taką możliwość pod uwagę, ale mimo bliskości rzeki Odry usytuowanie malowidła wewnątrz budynku parę metrów nad poziomem gruntu zabezpieczało obraz przed bezpośrednim zalaniem wodami wielkiej powodzi w lipcu 1997 nawet, gdyby wody rzeki dotarły do rotundy.
Panorama Racławicka
Oddział Muzeum Narodowego
ul. Purkyniego 11, 50-155 Wrocław
tel. (071) 344-16-61, 344-16-62 (centrala)
tel. (071) 343-36-39 (sekretariat)
fax (071) 343-36-39
e-mail: panorama_raclawicka@pro.onet.pl
e-mail: biuro@panoramaraclawicka.pl
www.panoramaraclawicka.pl
Źródło opisu: www.panoramaraclawicka.pl
Źródło zdjęć: www.panoramaraclawicka.pl
Dodane: 2008-04-25 17:26:54 przez Gorroz
pielgrzym
26 maja 2009 at 14:32Wyjazd z Podkarpacia do Wrocławia to jak pielgrzymka, bo daleko. Panorama jest piękna i przedstawia chwałę Polski, ale i śmierć walczących. Artyści zostali natchnieni przez Boga i namalowali NIEZWYKŁĄ BITWĘ.Może teraz też ktoś namaluje zwycięstwo „Solidarności” nad komuną? Agresor też przyszedł ze wschodu i gnębił nas 50 lat.
Pomocna recenzjapatrykpalutka
9 sierpnia 2009 at 01:30no piękna
Pomocna recenzjaheban
4 września 2009 at 15:46fantastyczne 😉
Pomocna recenzjaiwi
4 września 2009 at 15:50jest naprawdę piękna… trzeba to zobaczyć
Pomocna recenzja8adams8
7 września 2009 at 00:08nietypowa ta atrakcja wiec warto ją zobaczyć
Pomocna recenzjabecia119
8 września 2009 at 10:37Chłopak mnie namawia, żeby to zobaczyć.. może mnie przekona!
Pomocna recenzjaAngusia
15 września 2009 at 23:57Chyba każdy wie co to Panorama Racławicka… TO cudne dzieło. Przepięknie namalowane. Ci, którzy zrobili wystawę tego dzieła mieli nie lada pomysł ;D.
Pomocna recenzjaUdało im się stworzyć coś wielkiego! Dosłownie.
Osobą fascynującym się historią sztuki polecam gorąco. Innym także.
HeloPoli
16 września 2009 at 15:18Warto obejrzeć.
Pomocna recenzjaadami22
25 września 2009 at 12:49świetna polecam
Pomocna recenzjaewcia150994
25 września 2009 at 17:22Piękne historyczne miejsce
Pomocna recenzjamartuska977
20 października 2009 at 15:26to miejsce mnie zachwyciło!! będąc we Wrocławiu trzeba je obejrzeć!:)
Pomocna recenzjaAnonim
30 października 2008 at 14:01To trzeba zobaczyć ..polecam każdemu
Pomocna recenzjasylwia74pce
11 listopada 2009 at 22:19Fajne miejsce
Pomocna recenzjakacper_1
12 grudnia 2009 at 15:38Numer 1 we Wrocawiu.
Pomocna recenzjapiotreku6
5 lutego 2010 at 11:32spoko miejsce
Pomocna recenzjaniunka618
24 lutego 2010 at 00:50Nie tylko dla wielbicieli sztuki….polecam!!
Pomocna recenzjamt56
6 marca 2010 at 21:41Panorama Racawicka to miejsce historyczne i nie tylko
Pomocna recenzjaAdrian Sienkiewicz
12 maja 2010 at 17:27Fajne, tylko nie napisaliście co przedstawia obraz.
Pomocna recenzjajaheira84
5 czerwca 2010 at 13:35jak dla mnie to może być. obcokrajowy usypiają z tego co widziałam
Pomocna recenzjaxx54
17 lipca 2010 at 19:11Niewidomi i niedowidzący będą mogli zobaczyć wrocławską „Panoramę Racławicką”. Dzieło Jana Styki i Wojciecha Kossaka specjalnie dla nich opisane zostało metodą audiodeskrypcji – malowanie słowami dla niewidomych.
Pomocna recenzjaKIMIKOL123
13 stycznia 2011 at 13:52ZAJEBISTY OBRAZ !!!!!!!! POLECAM 😆 😆
Pomocna recenzjanic ci do tego
2 lutego 2011 at 19:38lol :zzz
Pomocna recenzjasorry, błąd, nie to chciałem skopiować.
Ka$ia07
28 kwietnia 2011 at 19:51Ha ha fajne akurat do mojej pracy domowej 😀
Pomocna recenzjagaja
30 grudnia 2011 at 18:15Warto i trzeba, tym bardzeij, że bilet jest łączony z Muzeum Narodowym nieopodal
Pomocna recenzjaukaszino
21 października 2009 at 21:29legendarna miejscówka ;p
Pomocna recenzja