Lajkonik (konik zwierzyniecki, tatarzyn) to jeden z nieoficjalnych symboli Krakowa, mający postać małego konika z siedzącym na nim brodatym jeźdźcem w charakterystycznej spiczastej czapce.
W Krakowie w ostatnim dniu oktawy Bożego Ciała odbywa się tradycyjna zabawa, zwana lajkonikiem. Legenda głosi, że ma swe korzenie w XIII-wiecznych najazdach tatarskich na Kraków. Źródeł jego upatruje się też w przedchrześcijańskiej obrzędowości wiosennej. Chodzenie z konikiem u progu lata praktykowane było również w innych regionach.
Możliwe, iż tradycja konia magiczno-wróżebnego związana jest z dawną słowiańską kąciną, jaką lokuje się na Salwatorze. Chodzenie konika po polach w okresie wegetacji ma na celu magiczny wzrost plonów. Chłostanie buławą ludzi ma znaczenie płodnościowe i witalne. Lajkonik wyglądem przypomina Tatarzyna, wojownika azjatyckiego, którzy dosiadali niewielkich koników stepowych. Prawdopodobnie powstał w XVII/XVIII wieku jako wyraz ówczesnej mody. Obecny jego wygląd zaprojektowany na pocz. XX w. zawdzięczamy projektowi Stanisława Wyspiańskiego.
W 1287 roku horda tatarska zbliżyła się wieczorem do bram miasta. Tatarzy atak odłożyli na rano, postanawiając przenocować nad Wisłą, w pobliżu wsi Zwierzyniec (obecnie dzielnica Krakowa). Zauważyli ich wiślańscy flisacy (tzw. włóczkowie ? od tego nazwa jednej z ulic ? Ulica Włóczków) z Półwsia Zwierzynieckiego, a pojmawszy Tatarów postanowili zażartować z mieszkańców Krakowa: przebrali się w stroje azjatyckich wojowników i na zdobycznych koniach wjechali do miasta. Szybko jednak mistyfikacja się wydała, ku zadowoleniu krakowian, a burmistrz Krakowa podał do wiadomości, że od tej pory co roku odbywać się będzie świąteczny pochód upamiętniający to wydarzenie.
Przebieg obchodu Lajkonika jest niezmienny od XIX wieku. Rozpoczyna się tańcem przed ksienią klasztoru Norbertanek na Zwierzyńcu, która ogląda widowisko z okna i pierwsza płaci haracz. Następnie orszak przemierza do Rynku Głównego, gdzie przy dźwiękach orkiestry odbywa się zabawa. Pochodowi Lajkonika towarzyszą muzykanci pochodzący z Półwsia Zwierzynieckiego ? mlaskoty. Zgromadzeni na Rynku krakowianie w rytm muzyki Tadeusza Mayznera śpiewają wiersz Ewy Szelburg-Zarembiny Hej, na Krakowskim Rynku, którego refren nawiązuje do tradycji Lajkonika.
Lajkonik w Krakowie – Lajkonik ze swoją ekipą biegają po ulicach Krakowa zawsze w pierwszy czwartek po Bożym Ciele !!!
Małopolskie Centrum Informacji Turystycznej
Rynek Główny 1/3 (Sukiennice od strony kościoła Mariackiego)
tel. 012 421 77 06, 012 421 30 51,
fax 012 421 30 36
www.mcit.pl
e-mail: info@mcit.pl
it@infokrakow.pl
Źródło opisu: pl.wikipedia.org
Źródło zdjęć: commons.wikimedia.org
Dodane: 2008-06-23 21:45:05 przez Gorroz
la-konik
14 czerwca 2012 at 22:35Z dziedzińca klasztoru Norbertanek na krakowskim Salwatorze Lajkonik kieruje się na ulicę Kościuszki, następnie Zwierzyniecką, Franciszkańską, Grodzką i tam dociera na Rynek Główny. Po drodze legendarny jeździec uderza trzymaną w ręku buławą w ramię przechodniów, co przez najbliższy rok ma gwarantować im szczęście. Orszak odwiedza także sklepy i restauracje zbierając w nich haracz i korzysta z gościny. Wieczorem na Rynku Głównym Lajkonik tańczy i odbiera „haracz” od prezydenta miasta.
Pomocna recenzjalajka
14 czerwca 2012 at 22:30Rolą legendarnego jeźdźca Lajkonika jest dźwiganie ważącego ponad 30 kg stroju, którego wygląd zaprojektował Stanisław Wyspiański. Zwyczaj harców Lajkonika, zwanego także Konikiem Zwierzynieckim, związany jest z legendą mówiącą, że podczas oblężenia Krakowa przez Tatarów w 1287 roku włóczkowie (flisacy z podkrakowskiej osady Zwierzyniec) dzielnie wspomagali obrońców miasta, a nawet zabili samego chana tatarskiego i doprowadzili do odstąpienia najeźdźców. Najdzielniejszy z włóczków, przebrany w zdobyczny strój zabitego Tatara, triumfalnie wkroczył do miasta owacyjnie witany przez mieszkańców. Najstarsza wzmianka o Lajkoniku pochodzi z 1738 roku.
Pomocna recenzjajan niezbędny
9 czerwca 2012 at 09:03Byłem w Krakowie na rynku (w lipcu) i lajkonika nie było tylko jakieś mimy nie związane z Krakowem, żenada 🙁 promocja Krakowa do kitu !!! żadnej informacji o lajkoniku, kiedy można go zobaczyć
Pomocna recenzjaLajkonik w Krakowie – Lajkonik ze swoją ekipą biegają po ulicach Krakowa zawsze w pierwszy czwartek po Bożym Ciele, czyli w tym roku 14 czerwca !!! 🙂
gaja
2 stycznia 2012 at 18:43Bardzo fajne przeżycie, ciekawe czy Lajkonik nadal „imprezowy”
Pomocna recenzjadarek111
13 lipca 2011 at 11:11Byłem w Krakowie na rynku (w lipcu) i lajkonika nie było tylko jakieś mimy nie związane z Krakowem, żenada 🙁 promocja Krakowa do kitu !!! żadnej informacji o lajkoniku, kiedy można go zobaczyć !!!
Pomocna recenzjadoti12
27 kwietnia 2010 at 21:47Warto wybrać się w Boże Ciało na rynek w Krakowie, by zobaczyć Lajkonika.
Pomocna recenzjaklaus2040
9 marca 2010 at 11:59o lajkonik:)
Pomocna recenzjakaramba605
26 lutego 2010 at 23:06Lajkonik to jeden z najciekawszych elementów Krakowa…Polecam…
Pomocna recenzjaszwedzik155
24 lutego 2010 at 17:39Lajkonik = Kraków
Pomocna recenzjaWarto wybrac się w Boże Cialo na rynek w Krakowie, by zobaczyc Lajkonika.
teresasz
29 grudnia 2009 at 21:20czyz nie piekne
Pomocna recenzjaBajdeQ
21 listopada 2009 at 19:51Lajkonik symbol Krakowa 😉
Pomocna recenzjaogrodnikGordon
25 września 2009 at 13:55oj nie za często pokazuje się na Krakowskim rynku:(
Pomocna recenzjakabel80
9 września 2009 at 10:27hehe
Pomocna recenzja