Katedry na Stokach

Cztery ceglane zbiorniki wmontowane we wzniesienie na Stokach to jedno z najbardziej tajemniczych miejsc w Łodzi. Każdy ze zbiorników mieści 15 mln l czystej wody. Zbiorniki – zwane przez pracowników wodociągów podziemnymi katedrami – tylko raz na kilka lat odwiedzane są przez ludzi, podczas konserwacji budowli.

Twórca koncepcji łódzkich wodociągów, brytyjski inżynier William Lindley zauważył, że całe miasto jest „lekko nachylone”. Najwyższy punkt jest na Stokach, najniższy na Lublinku. To spostrzeżenie skłoniło go do zaproponowania budowy wielkich zbiorników na Stokach, skąd woda, grawitacyjnie, rozpływałaby się po mieście.

W latach 30. ub. wieku budowniczy łódzkiej sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, inżynier Stefan Skrzywan, przystąpił do projektowania zbiorników o wymiarach 60 na 60 m i wysokich do 7 m. Lustro wody sięga 5 m. Niestety, Skrzywan nie doczekał rozpoczęcia prac. Zmarł w 1932 roku.

W latach 1935 – 1937 powstały pierwsze dwa zbiorniki. Najpierw wykonano ogromne wykopy, w których zbudowano z cegieł klinkierowych ściany i kolumny do podtrzymywania stropów. W każdym ze zbiorników jest blisko sto kolumn. Imponująco wyglądał montaż półokrągłych sklepień, przy budowie których wykorzystano metody rodem z gotyckich katedr. Wszystkie ściany i podłogi mają półokrągły kształt – aby napierająca woda oddziaływała na nie z jak najmniejszym ciśnieniem. Zbiorniki przysypano metrową warstwą ziemi. To z jednej strony pozwoliło utrzymywać w zbiornikach stałą temperaturę, z drugiej – ukryto w zieleni budowle o strategicznym dla miasta znaczeniu.

Dwa bliźniacze zbiorniki powstały w latach 1949 – 1953, a w latach 60. kolejnych 6, tyle że dużo mniejszych, wykonanych techniką żelbetową.

– O ile w zbiornikach ceglanych prace ograniczają się do czyszczenia i dezynfekcji prowadzonych raz na dwa – trzy lata, to zbiorniki betonowe niedługo będą musiały być remontowane.

W zbiornikach przechowywane jest 100 tysięcy metrów sześciennych wody. Spływa ona ze studni głębinowych (w 90 proc.) oraz Zalewu Sulejowskiego i Pilicy. Po drodze przechodzi jeszcze przez stację uzdatniania wody na Dąbrowie. Następnie trafia do naszych kranów.

Woda ze Stoków płynie trzema magistralami do 70 proc. odbiorców w mieście. Spadek terenu jest tak duży, że potrzebne są reduktory ciśnienia, aby nie eksplodowały krany w naszych domach. Stokowskie zbiorniki mają taką objętość, że w razie awarii kilkudziesięciu łódzkich studni głębinowych, do całkowitego opróżnienia mogą zaopatrywać łodzian w wodę przez 10 godzin.

Pomimo walorów architektonicznych, nie jest możliwe nawet zbliżanie się do podziemnych katedr. Ze względu na bezpieczeństwo zbiorników, a także wody, którą pijemy, teren patrolują uzbrojeni strażnicy. „Katedry” to najbardziej strzeżone zabytki w Łodzi.

ul. Pomorska 246 przy Mazowieckie/ Łódź

Centrum Informacji Turystycznej
ul. Piotrkowska 87, 90-423 Łódź
tel.: (+48) 042 638 59 55, 042 638 59 56
fax: (+48) 042 638 59 55
e-mail: cit@uml.lodz.pl
www: www.cityoflodz.pl

Źródło opisu: pl.wikipedia.org
Źródło zdjęć: http://zwik.lodz.pl
Dodane: 2008-02-12 01:28:09 przez Anonim

Galeria

Lokalizacja