Zaloguj się

Ostrów Tumski (dawniej osobna wyspa) – najstarsza, zabytkowa dzielnica Wrocławia zasiedlona co najmniej od IX wieku swój rozwój zawdzięcza dogodnemu położeniu, gdyż był to najwygodniejszy punkt przekraczania Odry.

Ostrów Tumski (dziś – najstarsza, zabytkowa dzielnica Wrocławia) powstał na obszarze dogodnych przepraw, gdyż Odra między ujściem rzek Oławy na południu, Ślęży i Widawy na północy – rozgałęziając się na liczne zwężające odnogi utworzyła tu mniejsze i większe wyspy („ostrowy”).

Wykopaliska archeologiczne pozwoliły ustalić, że najwcześniej zamieszkany był on w okolicy od kościółka św. Marcina do kościoła św. Krzyża. Pierwszy drewniany kościółek św. Marcina w XI w. pełnić miał rolę książęcej kaplicy. Otaczał ją system warownych umocnień. W sposób naturalny broniła go Odra, która jednocześnie stanowiła drogę komunikacyjną i dostarczała jego mieszkańcom pożywienia. Ostrów Tumski liczył w tym czasie ok. 1500 mieszkańców.

Stanowiący siedzibę pierwszych Piastów gród na Ostrowie Tumskim założony został prawdopodobnie w X stuleciu. Zbudowana z drewna i otoczona drewniano-ziemnym wałem konstrukcja nie posiadała początkowo elementów murowanych, a pierwszym wzniesionym z trwałego budulca gmachem była kaplica pod wezwaniem św. Marcina. Powstała ona przypuszczalnie na początku XI wieku i należała wówczas do opactwa benedyktynów na Ołbinie. Wschodnia część wyspy już wtedy należała do biskupa wrocławskiego, na początku XI wieku zbudowano pierwszą katedrę, która zastąpiła znajdujący się tam wcześniej niewielki kościół.

W roku 1163 gród zbrojnie najechał powracający z wygnania Bolesław Wysoki – wnuk Bolesława Krzywoustego, który po dwukrotnej ucieczce z odzyskanej dzielnicy i ustabilizowaniu się sytuacji politycznej na Śląsku wybrał to miejsce na swoją nową siedzibę. Najwcześniej w roku 1166 rozpoczął on zastępowanie drewnianej zabudowy murowaną, formując – przy wykorzystaniu warsztatu cysterskiego z Lubiąża – romańską rezydencję, składającą się z domu biskupiego, pałacu książęcego, ośmiobocznej kaplicy z absydami (tzw. relikwiarzowej), zabudowań opactwa oraz osiemnastobocznej kaplicy, zwanej dworską kaplicą romańską. Wszystkie budynki wzniesione zostały z cegły i usytuowane były tuż przy drewniano-ziemnym wale zapewniającym obronność założenia.

Pod koniec XIII w. nastąpiła dalsza rozbudowa grodu, który stał się zamkiem, w ten sposób, że w miejsce splantowanego wału wzniesiono mur obronny, posiadający co najmniej dwie wieże. Osiemnastoboczną kaplicę zastąpiono nową, ośmioboczną aulą, a w południowej części rozpoczęto budowę dwu- lub trójkondygnacyjnej kaplicy grobowej pod wezwaniem NMP (obecny kościół św. Marcina). Niedługo po śmierci Henryka IV Probusa zamek stracił swoją pozycję głównej siedziby książęcej, a kolejni władcy: Henryk V Brzuchaty, Bolko I Surowy oraz Henryk VI Dobry częściej korzystali z rezydencji na lewym brzegu Odry. Ostatni wystawiony tutaj dokument pochodzi z 1311 roku (następnie obiekt wzmiankowany jest jeszcze w roku 1376 – w związku z pobytem w nim nuncjusza papieskiego – z określeniem in antiquo castro, czyli w starym zamku).

W roku 1315 cały Ostrów Tumski sprzedany został władzom kościelnym i od tego czasu jurysdykcja świecka przestała na wyspie obowiązywać, z czego nierzadko korzystali ci, którzy naruszyli prawo świeckie na terenie Wrocławia. Przejawem swoistych praw obowiązujących na Ostrowie Tumskim był obowiązek zdejmowania nakrycia głowy już przy wejściu na most Tumski (obecny, żelazny, stoi na miejscu średniowiecznego, drewnianego), gdzie stał słup graniczny małego „państwa kościelnego”. Obowiązek ten dotyczył również głów koronowanych.

W 1382 król czeski Wacław IV wysunął pomysł budowy na Ostrowie nowego zamku królewskiego o dwóch wieżach, z grubymi murami i fosą. Projekt upadł, a Ostrów Tumski stał się odtąd ośrodkiem władzy biskupiej, gdzie warownia służyła jedynie za siedzibę dla kleru kolegiackiego. Niepotrzebny nikomu zamek zburzono ostatecznie na przełomie XV i XVI wieku. W aktualnym ukształtowaniu Ostrowa obiekt znajdował się po obu stronach obecnej ulicy św. Marcina (przebitej w poł. XIX w.), nieco na zachód od kościoła św. Krzyża.

Ostrów Tumski, poza prowadzącym na Wyspę Piasek mostem Tumskim, miał połączenie z prawym brzegiem Odry poprzez most Za Katedrą (przez jakiś czas zwodzony), w miejscu obecnego pl. Katedralnego. Po 1810, gdy wyburzano fortyfikacje Wrocławia, przy okazji likwidacji części fos zasypano również odnogę Odry dzielącą Ostrów od Szczytnik i Ołbina – odtąd pozostał wyspą („ostrowem”) jedynie z nazwy. Reliktem zasypanego koryta rzeki jest staw w Ogrodzie Botanicznym.

W czasie II wojny światowej Ostrów doznał znacznych zniszczeń, z dużych obiektów jedynie kościół św. Krzyża przetrwał stosunkowo mało uszkodzony. Domy po północnej stronie ul. Katedralnej odbudowano dopiero na przełomie lat 70. i 80. XX w. Z południowej części terenu pozamkowego usunięto natomiast całą zabudowę poza kościołem św. Marcina, eksponując pozostałości murów zamkowych. Odbudowa i restauracja zabytkowego zespołu Ostrowa Tumskiego jest już w pełni ukończona.

Centrum Informacji Turystycznej

50-101 Wrocław; Rynek 14

Telefon: (71) 344 31 11

Fax: (71) 344 29 62

Strona internetowa: http://www.wroclaw.pl

Źródło opisu: pl.wikipedia.org
Źródło zdjęć: http://www.wroclaw.pl
Dodane: 2008-04-23 16:06:02 przez Gorroz

Lokalizacja

0.0 z 5.0
Ocena ogólna 0.0
  • 8adams8
    6 września 2009 at 23:56

    interesujące

    Pomocna recenzja
  • ewcia150994
    25 września 2009 at 17:27

    Ostrów Tumski to bardzo ciekawe miejsce, jeśli ktoś jest we Wrocławiu to musi koniecznie tam być

    Pomocna recenzja
  • maykin
    13 października 2009 at 12:10

    Najlepiej odwiedzać wieczorem

    Pomocna recenzja
  • martuska977
    20 października 2009 at 15:19

    piękne widoki, naprawdę polecam!!

    Pomocna recenzja
  • ukaszino
    21 października 2009 at 21:28

    naprawdę warte zobaczenia.

    Pomocna recenzja
  • malpik1001
    21 listopada 2009 at 21:06

    ładnie w nocy wygłada

    Pomocna recenzja
  • Patagonika
    8 grudnia 2009 at 17:21

    Zwiedzałam Ostrów Tumski w dzień i byłam zachwycona, ale z tego co widzę po komentarzach to chyba będę musiała się tam wybrać jeszcze raz, wieczorem 🙂
    W każdym razie polecam – to obowiązkowe do zaliczenia miejsce we Wrocawiu.

    Pomocna recenzja
  • patrykpalutka
    9 sierpnia 2009 at 01:31

    ciekawe

    Pomocna recenzja
  • FairyTale
    3 marca 2010 at 17:44

    Piękne w nocy! Wybiore sie z chłopakiem ! xD

    Pomocna recenzja
  • mt56
    6 marca 2010 at 21:45

    Zwidzając te miejsce bylem zachwycony i pod wielkim wrażeniu.

    Pomocna recenzja
  • jusek
    25 kwietnia 2010 at 13:09

    można się z a k o c h a ć

    Pomocna recenzja
  • syla
    25 października 2010 at 20:47

    BYWAM TAM.NAPRAWDĘ POLECAM !!!

    Pomocna recenzja
  • Michalinaa
    6 lipca 2011 at 19:41

    a na jakiej ulicy to jest? 😉

    Pomocna recenzja
  • jurass
    6 lipca 2011 at 19:50

    a na jakiej ulicy to jest? 😉
    to jest „kwadrat” ulic: Katedralna/pl. Katedralny/św. Idziego/ św. Marcina/Plac Kościelny/Kanonia

    Pomocna recenzja
  • seba@@@
    10 października 2011 at 16:47

    spk.ja kolo tego mieszkam i POLEcam. :))

    Pomocna recenzja
  • gaja
    30 grudnia 2011 at 18:18

    Ostrów jest super, szczególnie widok z wieży kościoła

    Pomocna recenzja
  • piotreku6
    5 lutego 2010 at 11:38

    polecam!!

    Pomocna recenzja

Dodaj Komentarz

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Ocena ogólna