Muzeum mieści się w ocalałym z pożogi wojennej i nie rozebrany po 1945 roku korytarzu kazamatowym, zwanym „Małą Śluzą”, faktycznie będącym Estakadą Zachodnią Fortu Winiary. Zbudowana w latach 30 XIX wieku estakada, służyła komunikacji pomiędzy Cytadelą a Małą Śluzą i Fortem Wojciecha. Muzeum funkcjonuje tu od 31 sierpnia 1982 roku.

Prezentowana ekspozycja stała ukazuje dzieje wojska i wojskowości na terenie Wielkopolski w latach 1918-1939. Zobaczyć tu można oryginalne fotografie, dokumenty, mapy, sztandary oraz elementy wyposażenia i uzbrojenia żołnierzy. Do najciekawszych eksponatów należą oryginalny plan sytuacyjny garnizonu Poznań z 1932 roku, Krzyż Komandorski Orderu Virtuti Militari nadany pośmiertnie dowódcy Armii „Poznań” gen. dyw. Tadeuszowi Kutrzebie.

W 1985 roku po przystosowaniu do potrzeb wystawienniczych drugiego skrzydła „Małej Śluzy”, otwarta została tam ekspozycja poświęcona dziejom konspiracji wielkopolskiej 1939-1945. Jest ona kontynuacją opowieści o wojennych losach żołnierzy Armii „Poznań”. Ekspozycja przedstawia działalność ruchu oporu w „Kraju Warty” podczas okupacji hitlerowskiej, zaznajamia widza ze strukturą organizacji konspiracyjnych, sylwetkami działaczy podziemia oraz metodami walki. Wystawę uzupełniają licznie zgromadzone militaria, wśród których na wyjątkową uwagę zasługuje zespół eksponatów znalezionych w lutym 1978 roku w schowku na strychu prezbiterium kościoła w Wieczynie. Przedmioty te pochodziły z magazynów Komendy Obwodu Jarocin AK w Pleszewie, skąd przewieziono je do Wieczyny i ukryto w marcu 1945 roku. Wśród przedmiotów znalezionych w Wieczynie są: pistolet maszynowy STEŃ Mk n produkcji brytyjskiej, dwa brytyjskie karabiny maszynowe BREN Mk I, karabin maszynowy MP-44 produkcji niemieckiej, magazynki, ładownice, bagnety itd.

1982 r. (XX w.)