Most kolejowy na Nysie Łużyckiej w Zgorzelcu (Linia kolejowa E30)
Most graniczny w Zgorzelcu

Przekraczając granicę polsko-niemiecką w Zgorzelcu, warto zwrócić uwagę na ogromny most graniczny, zaliczany – obok mostu w Bolesławcu – do najwybitniejszych dzieł inżynierii i architektury na Dolnym Śląsku.

Z dziejów obiektu Most w Zgorzelcu na Nysie Łużyckiej wzniesiono jako element oddanego w 1847 r. odcinka Jędrzychowice-Zgorzelec-Görlitz będącego fragmentem linii Wrocław-Frankfurt (tzw. Kolej Dolnośląsko-Machijska). Przeprawa w Zgorzelcu połączyła Berlin i Wrocław. Linia wymagała pokonania licznych cieków wodnych (m.in. na odcinku Węgliniec-Zgorzelec). Prace dodatkowo utrudniły skały występujące na odcinku Węgliniec-Zgorzelec.

Most w Zgorzelcu to jeden z czterech największych mostów wykonanych w całości z kamienia. Pozostałe to: na Bobrze w Bolesławcu (519 m długości), na Kwisie (96 m), na Potoku Jędrzychowickim koło Jędrzychowic (106 m). Most w Zgorzelcu jest krótszy niż w Bolesławcu – ma 448 m długości, ale jest wyższy (maksymalnie 35 m nad lustrem wody). Posiada 35 kamiennych przęseł składających się z 6 sekcji (kolejno od lewego brzegu): dwie sekcje po trzy łuki o rozpiętości 18,8 m, jedna sekcja z 5 łukami o rozpiętości 12,5 m, trzy sekcje po 6 łuków o rozpiętości 9,4 następnie jedno przęsło o rozpiętości 7,5 m i jedno o rozpiętości 6,6 m. Szerokość mostu wynosi 8,45 m, w tym jezdni 7,5 m. Zatem rozpiętość przęseł i wysokość łuków rosną skokowo od lewemu brzegu. Do budowy wykorzystano granit miejscowy (do wypełnienia konstrukcji) i z oddalonego o 10 km kamieniołomu, a część cementu sprowadzono aż z Anglii i Tarnowskich Gór.

Wygląd mostu nawiązuje do rzymskich mostów kamiennych. Mimo dużej wielkości sprawia wrażenie lekkiego. Urozmaicony został o elementy przypominające wieże, balustrady, gzymsy i fryzy. Prace przy budowie mostu rozpoczęto w maju 1844 r. Budowa napotkała ogromne trudności, których się nie spodziewano, m.in. należało wykonać palowanie ze względu na wypełnienie koryta rzeki piaskiem, żwirem i rumoszem skalnym. Zagłębienie pala o średnicy 15 cm na głębokość 9,4 m wymagało 1440 uderzeń ręcznego kafara o masie 500 kg z wysokości 12,5 m. Jedno uderzenie wykonywało aż 32 pracowników. Niektóre z prac trzeba było powtarzać od początku w związku z uszkodzeniami na skutek napływu wód gruntowych i zniszczeniami wywołanymi przez spływ lodu. Ostatecznie budowa opóźniła się o prawie rok. Prace zakończono 1 lipca 1847 r., a 1 września wprowadzono ruch pociągów.

W 1923 r. most zelektryfi kowano. Obiekt ten nie został wysadzony w czasie II wojny światowej, ponieważ bardzo długo stanowił cenną drogę ewakuacji taboru do Rzeszy Niemieckiej. Dopiero 7 maja 1945 r. wojska niemieckie wysadziły fragment na Nysie Łużyckiej w Görlitz i na Potoku Jędrzychowickim w Jędrzychowicach. Uszkodzeniu uległy jedynie dwa fi lary i trzy przęsła po stronie polskiej (i prawdopodobnie jedno po stronie niemieckiej), które odtworzono dopiero w 1954 r. (ponieważ połączenie zapewniała odbudowana w 1946 r. linia Węgliniec-Horka), stosując konstrukcję żelbetową naśladującą bloki kamienne.

Most w Zgorzelcu obecnie znajduje się w międzynarodowym europejskim korytarzu transportowym E 30 Berlin-Drezno-Zgorzelec-Legnica-Wrocław-Katowice-Kraków-Przemyśl-Medyka-Lwów-Kijów, łącząc polski Zgorzelec z niemieckim Görlitz. Ruch pociągów odbywa się za pomocą lokomotyw spalinowych ze względu na brak trakcji elektrycznej na całym odcinku Węgliniec-Drezno. Mimo zwiększenia masy i prędkości pociągów most nadal służy, co świadczy o wysokiej jakości wykonanych 160 lat temu prac.

Informacje praktyczne:

Zgorzelec, linia Węgliniec-Zgorzelec.

Oglądanie: wyłącznie indywidualne z brzegu rzeki bądź z okien pociągu, zabronione jest wchodzenie na most i przekraczanie w tym miejscu granicy.

Punkt Informacji Turystycznej
Biuro Turystyczne „KORONA”
ul. Daszyńskiego 91
59-900 Zgorzelec

Tel./fax: (0048) 75-77-136-95
E-mail: it.zgorzelec@poczta.pl

http://www.it.zgorzelec.pl

Godziny otwarcia:
poniedziałek: nieczynne
wtorek – niedziela: 10.00 – 18.00

Źródło opisu: www.potorach.pl/baza-obiektow/55,most-graniczny
Źródło zdjęć: www.potorach.pl – commons.wikipedia.pl
Dodane: 2009-10-15 11:44:33 przez Gorroz

Galeria

Lokalizacja

Komentarze (3)